De zin en onzin over cholesterol.

Cholesterol heeft een slecht imago. Het zou ons ziek maken en we moeten er alles aan doen om de waardes naar beneden te halen. Nu al slikken in Nederland meer dan 2 miljoen mensen cholesterol verlagende medicijnen, statines. Onlangs is de norm voor een gezonde cholesterol waarde weer naar beneden bijgesteld wat betekent dat nog eens 1 miljoen mensen aan de statines zouden moeten.

Als cholesterol ter sprake komt wordt er alleen gekeken naar de waarde in het bloed op dat moment. Men kijkt niet naar de oorzaak, de verschillende soorten cholesterol of wat er speelt in het leven van de cliënt.

Wat is cholesterol eigenlijk?

Cholesterol is een vetachtige stof die in ons lichaam voorkomt in kleine bolletjes. Het lichaam gebruikt cholesterol als bouwstof voor lichaamscellen en hormonen. Het meeste cholesterol wordt aangemaakt in de lever, 97%. De rest halen we uit onze voeding. Ons lichaam maakt niet meer cholesterol aan dan we nodig hebben. Krijgen we het binnen via voeding dan maakt de lever minder aan, zit het niet in onze voeding dan maakt de lever meer aan.

Wat doet cholesterol?

Cholesterol is onontbeerlijk voor ons. Ons  lichaam gebruikt het om voedingsstoffen naar de cellen te transporteren en afvalstoffen van de cellen af te voeren.
Verder is het:

  • een grondstof voor hormonen (cortisol, aldosteron, progesteron, testosteron en estradiol)
  • zorgt het voor de aanmaak van galzouten (deze zijn betrokken bij vetvertering)
  • zorgt het voor de aanmaak van vitamine D uit zonlicht,
  • activeert het de aanmaak van ontstekingsremmende prostaglandines,
  • geeft het zenuwboodschappen door,
  • is het een onderdeel van de celmembranen
  • is het een lichaamseigen anti-oxidant.

Cholesterol is altijd hetzelfde stofje. Om de kleine bolletjes cholesterol zit een laagje eiwit. Dit laagje zorgt ervoor dat het cholesterol door het bloed vervoerd kan worden. De 2 belangrijkste eiwit-cholesteroldeeltjes zijn LDL en HDL.

Wat doet LDL?

LDL of low density lipoproteïne vervoert cholesterol van de lever naar de rest van het lichaam. LDL-verbindingen zetten zich vast aan celmembranen, hierdoor worden cholesterol en voedingsstoffen opgenomen. Een teveel aan LDL kan blijven plakken aan beschadigingen van de vaatwanden. De bloedvaten kunnen daardoor langzaam dichtslibben en het bloed kan er steeds moeilijker doorheen stromen, aderverkalking. Het wordt daarom het slechte cholesterol genoemd.

Wat doet HDL?

HDL of high density lipoproteïne zorgt voor transport van cholesterol vanuit de vaatwand naar de lever. De lever verwerkt dit cholesterol en scheidt het via de gal uit, waarna het het lichaam verlaat via de ontlasting. Bovendien ruimt HDL ook neergeslagen verzadigde vetten op. Hoe hoger het HDL-cholesterol, hoe beter de afvoer van overtollig cholesterol naar de lever. Het wordt daarom het goede cholesterol genoemd.

Leef en eet je gezond, dan maakt je lichaam dus eigenlijk nooit meer dan de optimale hoeveelheid cholesterol aan. Cholesterol wordt namelijk gemaakt uit (gezonde) vetten en uit koolhydraten. Uit gezonde vetten kan ons lichaam LDL en HDL maken, uit koolhydraten alleen maar LDL.
Het heeft dan ook weinig zin om voeding te vermijden die cholesterol bevat. Het heeft wel zin voedingsmiddelen en situaties te vermijden die de ‘vraag’ om cholesterol verhogen.

Denkt bijvoorbeeld aan:

  • Voeding met veel verzadigd vet. Voor vetvertering zijn galzouten nodig, die op hun beurt weer cholesterol nodig hebben om aangemaakt te kunnen worden.
  • Langdurig onder druk staan of stress ervaren. Om het hoofd te kunnen bieden aan stress gaat ons lichaam cortisol aanmaken. Om dit te kunnen doen is cholesterol nodig.
  • Onvoldoende Omega-3 vetzuren of vitamine E via voeding binnenkrijgen. Het lichaam zal dan zelf meer ontstekingsremmende prostaglandines aan moeten maken. Dit kan niet zonder cholesterol.
  • Voeding met veel geraffineerd koolhydraten, hier maakt ons lichaam het minder gezonde LDL van.

Cholesterol waarde meten.

De cholesterol waarde in ons bloed verschilt van dag tot dag. Naarmate we ouder worden, wordt de waarde hoger en in stress situaties is er ook een verhoogde waarde te zien. Zelfs tijdens de menstruatiecyclus ligt de waarde in het begin van de menstruatie 25% lager dan in de 2e helft van de menstruatie. Ook tijdens zwangerschap ligt de waarde tot 50% hoger.
Medicijnen, roken, weinig beweging of hetgeen iemand gegeten heeft de dag voor de meting is ook van invloed. Heb je toevallig die dag gezond gegeten, was het een ‘vasten-dag’ of heb je veel vitamine C binnengekregen, dan zal de waarde lager zijn dan wanneer je veel suikers of verzadigd vet hebt gegeten. Het is een momentopname.
Bij een meting wordt ook geen onderscheid gemaakt tussen LDL en HDL. Ze worden simpelweg bij elkaar opgeteld en dan heb je de totale waarde. Terwijl een hoog HDL juist goed is maar een hoog LDL is slecht.
Topsporters kunnen bijvoorbeeld een hele hoge totaalwaarde hebben, beweging verhoogt namelijk het HDL, wat heel gezond is.

Hoe schadelijk is een verhoogd cholesterol?

Als je dit allemaal zo leest zou je bijna denken; hoe lager de totaal waarde hoe beter. Niks is minder waar. Een te laag cholesterol is schadelijker dan een verhoogd cholesterol.
Als je 1 van die miljoenen bent die statines slikken om je cholesterol waarde naar beneden te krijgen moet je ook oppassen voor de neveneffecten. Statines blokkeren namelijk de aanmaak van mevalonaat. Dit is weer een voorloper van cholesterol, maar ook van het coënzym Q10, de eerder genoemde hormonen, galzouten en vitamine D.

Wat zijn de gevolgen hiervan?

  • Q10 is onder andere nodig voor de aanmaak van energie in hartspiercellen. Statines onderdrukken dit met 40% waardoor ons hart zijn werk minder goed kan doen, wat hartfalen tot gevolg kan hebben.
  • geen mevalonaat betekent ook geen selenoproteïne, wat weer nodig is voor de vorming en handhaving van spierweefsel. Pijn aan skeletspieren, aanhoudende spierpijn en spierzwakte kunnen hier het gevolg van zijn. Geen selenoproteïne zorgt ook voor een verminderde aanmaak van het schildklierhormoon T3, wat weer invloed heeft op onder andere onze stofwisseling.

Zo zie je weer heel mooi hoe alle processen in ons lijf aan elkaar gelinkt zijn.

Wat kun je zelf doen om de aanmaak van cholesterol te verlagen?

  • drink voldoende water of kruidenthee
  • eet voldoende Omega-3 vetten uit vette vis, een visolie supplement en olijfolie
  • zorg dat je voldoende anti-oxidanten en mineralen binnenkrijgt uit fruit, groente en noten
  • zorg dat je voldoende eiwitten en mineralen binnenkrijgt uit vis, vlees, zaden en eieren
  • verminder verzadigde vetten en suiker door puur te eten en niet uit pakjes en zakjes

Kortom, er is wel degelijk iets te doen aan verhoogde cholesterol waardes met gezonde voeding, een gezonde leefstijl en stressreductie! Wil je weten wat jij kunt doen? Neem contact op via mailadres praktijk@care4yourhealth.nlof bel naar 0653 666 550 voor een persoonlijk advies op maat!