Zuivel is een verzamelnaam voor melk en alle producten die daarvan gemaakt worden, zoals kaas, yoghurt, kwark, slagroom en boter. Het antwoord op de vraag of zuivel gezond is, is sterk afhankelijk van wie je de vraag stelt.
Voor de één is het ‘De witte motor’, voor de ander ‘De witte sloper’.
De mens is de enige diersoort die na het zuigelingenstadium nog melk drinkt, en dan ook nog van een ander dier. Net als alle andere diersoorten, verliezen wij het vermogen om melk te verteren na de zoogperiode.
De consumptie van melk van andere diersoorten is, net als bijvoorbeeld tarwe, pas 10.000 jaar geleden begonnen toen de mens zich ging settelen en niet langer als nomade leefde. Dit zorgde voor een enorme bevolkingsgroei waardoor men vindingrijk moest zijn om voldoende voedsel te kunnen produceren. Hierdoor veranderde het dagelijks dieet en moest de opbrengst van de veestapel geoptimaliseerd worden. Dus begon men ook de melk te drinken en er zuivel van te maken, zoals kaas.
De meeste zuivel die we tegenwoordig gebruiken is gemaakt van koemelk. Verder eten we nog zuivel van geiten, schapen, paarden, kamelen en yaks. Onze spijsvertering is dus niet gemaakt om zuivel te verteren, dit blijkt wel uit het hoge aantal mensen met lactose intolerantie.
Lactose is een melksuiker wat alleen verteerd kan worden met behulp van het enzym lactase. Dit enzym wordt aangemaakt in de dunne darmwand. Als er niet voldoende aangemaakt wordt, komt lactose onverteerd in de dikke darm wat voor nogal wat problemen kan zorgen, zoals buikpijn, een opgeblazen gevoel, winderigheid, vermoeidheid en diarree. Men spreekt dan van lactose intolerantie.
Wereldwijd is zo’n 75 % van de bevolking lactose intolerant. Dit verschilt wel sterk per land of continent. In de landen waar veel zuivel gebruikt wordt, komen minder gevallen voor, terwijl in landen waar helemaal geen zuivel gebruikt wordt, mensen 100% lactose intolerant zijn. Dat duidt erop dat ons lichaam zich enigszins aangepast heeft aan ons zuivelgebruik.
Maar zuivel zorgt toch voor sterke botten en een gezond gebit?
In de jaren ’60 van de vorige eeuw werd er een grootse reclamecampagne gestart om zuivel, en vooral melk en boter aan de man te brengen. Destijds was er een flink overschot (de boterberg, de melkplas) doordat boeren subsidie kregen op het produceren, zelfs nog toen allang duidelijk was dat er veel te veel geproduceerd werd. Om dit overschot aan zuivel weg te werken werd er een uitgebreide campagne gestart. De meesten van ons kennen de slogans misschien nog wel. ‘Melk is goed voor elk’, of ‘Melk, de witte motor. In deze campagne werd vooral de nadruk gelegd op de gezondheidsvoordelen van zuivel, het zou onmisbaar zijn in een gezond voedingspatroon en passen in De Schijf van Vijf.
Door deze reclamecampagne ging Nederland massaal aan de zuivel! Zuivel zou namelijk een grote bijdrage leveren aan de hoeveelheid eiwitten en calcium die we dagelijks nodig hebben. Maar is dat wel zo?
Calcium speelt een belangrijke rol in ons lichaam. Het meest bekend is dat het zorgt voor een gezond gebit, sterke botten en dat het op latere leeftijd de kans op osteoporose (botontkalking) kan verkleinen. Maar calcium doet meer. Het is ook betrokken bij een goede spierwerking, de groei van onze cellen, onze hormoonstofwisseling, ons zenuwstelsel en bloedstolling. Net als vrijwel alle andere micronutriënten kan calcium dit niet alleen. Het heeft onder andere magnesium, vitamine D3 en K2 nodig om zijn taken uit te kunnen voeren.
En laat deze ‘helpers’ nou niet of niet voldoende in zuivel aanwezig zijn. Ja, als je veel zuivel gebruikt zul je de dagelijks aanbevolen hoeveelheid calcium binnenkrijgen, maar zonder voedingsmiddelen waar de ‘helpers’ voldoende in zitten (groente, noten, zaden, peulvruchten, fruit), is dit dus nog steeds niet afdoende. Daarnaast wordt calcium uit dierlijk eiwit veel minder goed opgenomen en vastgehouden, dan uit plantaardig eiwit.
En er is nog een probleem met calcium uit zuivel. Zuivel bevat namelijk behoorlijk veel fosfor. Fosfor is ook nodig om samen met calcium te kunnen zorgen voor sterke botten en een sterk gebit, maar omdat er (in verhouding) teveel fosfor in zuivel zit, werkt dit averechts. Calcium kan daardoor niet voldoende opgenomen worden of wordt zelfs onttrokken aan onze botten.
Daarnaast zit zuivel vol verzadigde vetzuren. Het is tenslotte gemaakt van moedermelk die ervoor moet zorgen dat een jong dier zo snel mogelijk groot en sterk wordt. Met de inname van 3 of meer zuivelproducten per dag kom je vaak al ver boven de maximaal aanbevolen limiet van 20 gram. Door de (misleidende) reclamecampagnes denken veel mensen, die dagelijks zuivel gebruiken, dat ze verder niet op hun calciuminname hoeven te letten. En daar gaat het mis. Uit onderzoeken blijkt dat deze groep op latere leeftijd veel vaker te maken krijgt met botbreuken.
Hetzelfde geldt voor vitamine B12. De meeste mensen die dierlijke producten gebruiken denken dat ze voldoende vitamine B12 binnenkrijgen en zullen daardoor, bij (vage) klachten niet snel denken aan een B12 tekort. Toch heeft wereldwijd 5% van deze groep wel degelijk een aangetoond B12 tekort. Het aantal ligt waarschijnlijk hoger omdat er bij deze groep dus vanuit gegaan wordt dat ze het voldoende via voeding binnenkrijgen en er daardoor niet op getest wordt.
Je kunt meer over deze bijzonder vitamine lezen in mijn blog via deze link; https://care4yourhealth.nl/2022/04/27/vitamine-b12-een-verhaal-apart/
En vergeet niet dat er alleen maar B12 in dierlijke producten zit omdat het consumptiedier een supplement krijgt. Dit geldt in zekere zin ook voor vitamine D. Dit komt van nature nauwelijks voor in zuivel maar wordt er later aan toegevoegd.
De talrijke lobbyactiviteiten van de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO) zijn nog steeds misleidend. In 2021 is daar uitspraak over gedaan door de Reclame Code Commissie (RCC). Op, in ieder geval, 11 websites staat informatie over zuivel die niet klopt en daardoor misleidend is, volgens de RCC.
Kortom, als orthomoleculair en ketogeen therapeut zal ik niet aanraden om zuivel te gebruiken om je dagelijkse hoeveelheid eiwitten, vitamines en calcium binnen te krijgen. Deze voedingsstoffen vind je ook in veel gezondere voedingsmiddelen
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium is 1 gram / 1000 microgram. Neem bijvoorbeeld boerenkool, in 200 gram zit 360 microgram calcium. Of amandelen, in 25 gram zit 70 microgram calcium! Ter vergelijking, in een glas halfvolle melk (150ml) zit 185 microgram calcium. Maar ook ongeveer 5 gram verzadigd vet en zo’n 10 gram suiker!
Wil je meer weten over een gezond voedingspatroon waar alle benodigde voedingsstoffen in zitten? Of zou je wel eens willen weten of je ergens een tekort of overschot opgebouwd hebt?
Neem dan geheel vrijblijvend contact op via telefoonnummer 0653 666 550, mail naar praktijk@care4yourhealth.nl of maak direct een afspraak via deze link; https://care4yourhealth.mijndiad.nl/afspraak-maken
Ik help je graag!