Het ketogene dieet heeft een lange geschiedenis, beginnend met het gebruik van vasten voor de behandeling van epilepsie en andere aandoeningen in de oudheid. In de negentiende eeuw werd vasten opnieuw onderzocht en het ketogene dieet werd later ontwikkeld als een therapie voor epilepsie en diabetes.
Vroege studies in de jaren 1920 toonden aan dat vasten de frequentie van epileptische aanvallen verminderde en het ketogene dieet, dat rijk is aan vetten en arm aan koolhydraten, werd voorgesteld als een alternatieve behandeling. Hoewel het effectief was, raakte het in onbruik met de introductie van nieuwe medicijnen. In de jaren 1990 werd het ketogene dieet nieuw leven ingeblazen voor epilepsiepatiënten, vooral bij kinderen.
Voor diabetes werd in de late negentiende eeuw al een koolhydraatarm en vetrijk dieet voorgeschreven. Na de ontdekking van insuline in 1921 werd het ketogene dieet echter weer overschaduwd door medicijnen. Ondanks latere inzichten en de opkomst van glucoseverlagende medicijnen, blijft het ketogene dieet effectief in het reguleren van de bloedsuikerspiegel op lange termijn.
Het ketogene dieet heeft recentelijk weer meer aandacht gekregen vanwege de gunstige effecten. Niet alleen op epilepsie en diabetes, maar ook bij obesitas en het metabool syndroom. Het heeft wetenschappelijke validatie gekregen en wordt nu erkend als een evidence-based therapie voor een hele reeks (chronische) aandoeningen.
Uit veelvuldig onderzoek blijkt dat het ketogeen dieet gunstige effecten heeft op (onder andere) insulineresistentie, gewichtsverlies en mentale gezondheid. Het bevordert een stabiele bloedsuikerspiegel en vermindert ontstekingen.
Wat is precies een ketogeen dieet?
Een ketogeen dieet is een voedingsplan dat gericht is op het op gang brengen van ketose in het lichaam. Ketose is een metabolische toestand waarbij het lichaam een verhoogde hoeveelheid ketonen produceert, die als alternatieve energiebron worden gebruikt in plaats van glucose. Dit wordt bereikt door de koolhydraatinname aanzienlijk te verminderen en de inname van vetten te verhogen.
Hier zijn de belangrijkste kenmerken van een ketogeen voedingsplan:
- Laag koolhydraatgehalte. Het dieet beperkt de inname van koolhydraten tot een niveau waarbij het lichaam gedwongen wordt om vet als primaire energiebron te gebruiken. Dit betekent dat voedingsmiddelen met veel suikers en zetmeel, zoals brood, pasta, granen en suikerhoudende producten, worden vermeden of drastisch verminderd.
- Optimaal eiwitgehalte. Te veel eiwitten kunnen worden omgezet in glucose, wat de ketose kan verstoren. Te weinig eiwitten zorgen onder andere voor het verlies van spiermassa en botgezondheid.
- Hoog vetgehalte. Het grootste deel van de dagelijkse calorieën in een ketogeen dieet komt uit vetten. Gezonde vetbronnen zoals avocado’s, noten, zaden, olijfolie en vette vis zijn typische keuzes.
Door de koolhydraatinname te verminderen en de vetinname te verhogen, dwingt het ketogene dieet het lichaam om vetten af te breken tot ketonen, die vervolgens worden gebruikt als brandstof in plaats van glucose. Mensen kiezen vaak voor een ketogeen dieet om gewicht te verliezen, maar het wordt vooral gebruikt als een therapeutisch dieet voor bepaalde medische aandoeningen en een gezonde(re) leefstijl.
De minder gezonde adviezen.
De voedingsmiddelen die in een ketogeen voedingsplan passen moeten aan een aantal voorwaarden voldoen, zoals hierboven beschreven. De oorspronkelijke bedoeling was om zo puur mogelijk te eten om gezondheidsklachten te verminderen of om op een gezonde manier een aantal kilo’s kwijt te raken.
Steeds vaker zie ik voedingsplannen voorbij komen met zwaar bewerkte producten die helemaal niet zo gezond zijn. Hierdoor zijn er eigenlijk 2 richtingen ontstaan binnen het ketogeen dieet. Ze worden ‘clean’ ketogeen en ‘dirty’ ketogeen genoemd.
Wat zijn de kenmerken van een clean of dirty ketogeen voedingspatroon?
Clean Ketogeen Voedingspatroon:
Dit type ketogeen dieet legt de nadruk op het consumeren van onbewerkte voedingsmiddelen. Het bevat veel groenten, bladgroenten, noten, zaden, gezonde vetten, vlees, vis en andere natuurlijke voedingsmiddelen. Het vermijdt sterk bewerkte voedingsmiddelen, kunstmatige toevoegingen, transvetten en geraffineerde oliën.
Dirty Ketogeen Voedingspatroon:
In tegenstelling tot het “clean” ketogene dieet, staat het “dirty” ketogene dieet toe dat je voedingsmiddelen eet die vaak minder gezond zijn.
Het kan onder meer bewerkte keto-snacks, zuivelproducten met toegevoegde suikers, kunstmatige zoetstoffen en bewerkte vleeswaren bevatten.
Sommige mensen kiezen voor deze benadering als ze de flexibiliteit willen behouden om bepaalde bewerkte voedingsmiddelen of kunstmatige zoetstoffen toe te voegen aan hun dieet, maar het is essentieel om de basisprincipes van het ketogene dieet te volgen en een evenwichtige gezonde voedingsinname te handhaven. Overmatig gebruik van bewerkte voedingsmiddelen, zelfs als ze weinig koolhydraten bevatten, kan nadelige effecten hebben op de algehele gezondheid.
Maatwerk en een persoonlijk plan van aanpak.
Misschien ten overvloede, maar bij Care 4 Your Health wordt er altijd gekozen voor een ‘clean’ ketogeen voedingsplan. Als orthomoleculair therapeut kijk ik wat een cliënt nodig heeft om op celniveau zijn of haar gezondheid te verbeteren. Niet iedereen is hetzelfde en daarom zijn ook niet alle gezonde voedingsmiddelen voor iedereen geschikt.
Aan de hand van een uitgebreide intake en verschillende metingen wordt gekeken naar de orgaanfuncties, eventuele klachten en wordt de vitamine- en mineralenstatus in kaart gebracht, zodat eventuele tekorten aangevuld kunnen worden en de overstap naar een ketogeen voedingsplan zo soepel mogelijk verloopt.
Samen met mijn cliënt kijk ik naar de wensen en behoeften en maken we een persoonlijk plan van aanpak. Geen standaard consult maar 1 op 1 persoonlijke aandacht voor het beste resultaat.
Al sinds 2018 heb ik vele cliënten mogen adviseren en begeleiden op hun pad naar een gezondere leefstijl met als doel een zo optimaal mogelijke mentale en fysieke gezondheid.
Maak ook de overstap en eet jezelf gezond!