Goed en slechte bacteriën.
Er zijn naar schatting zo’n 1100 verschillende soorten bacteriën in het menselijke darmkanaal te vinden. Samen vormen ze ons microbioom. Iedereen heeft een andere selectie van al deze bacteriën en niemand heeft ze alle 1100. Het aantal verschillende soorten ligt veel hoger bij mensen met een gezonde levensstijl dan bij mensen met een ongezonde levensstijl. Deze darmbacteriën zijn onmisbaar voor het verteringsproces en de opname van voedingsstoffen. Het bevorderen van onze darmflora heeft een gunstig effect op onze gezondheid, want voor een optimale spijsvertering is de balans tussen de hoeveelheid goede en slechte bacteriën in de darmflora van groot belang. Verder produceren deze bacteriën vitamine K, wat een belangrijke rol speelt in de bloedstolling. Ook zijn ze betrokken bij het regelen van ons immuunsysteem. Ze bieden bescherming tegen schadelijke bacteriën en virussen, die via het maag-darmkanaal in het bloed kunnen komen.
De oorzaken van een onbalans.
Als de darmflora verstoord raakt, krijgen slechte bacteriën de kans om zich te vermenigvuldigen en de overhand te nemen. Hierdoor kunnen darmklachten ontstaan zoals diarree of verstopping. Mogelijke oorzaken van een verstoring zijn:
- een infectie of ziekte
- gebruik van sommige medicijnen, zoals antibiotica
- sommige medische behandelingen, zoals bestraling of een operatie
- lichamelijke en psychische stress
- langdurig gebruik van ongezonde en/of vezelarme voeding.
Wist je dat het wel tot 4 jaar kan duren voordat je darmflora herstelt is van een antibiotica kuur? Antibiotica is dan ook wel een heel rigoureus medicijn wat tegenwoordig veel te makkelijk voorgeschreven wordt. Met antibiotica bestrijd je niet alleen de slechte bacteriën maar ook de zo broodnodige goed bacteriën. Begrijp me niet verkeerd, soms kan het van levensbelang zijn om antibiotica te slikken. Dan moeten we soms het goede met het kwade nemen. Maar doordat we veelvuldig antibiotica binnen krijgen raken bacteriën hier ongevoelig of resistent voor. Dit wordt wereldwijd een steeds groter probleem. Tijdens ziekte of verstoring van onze darmflora kunnen de lichaamseigen bacteriën wel een steuntje in de rug gebruiken. Dit kan in de vorm van pro- en prebiotica.
Wat is probiotica?
Probiotica zijn levende bacteriën die het gezonde evenwicht in de darmen kunnen beïnvloeden. Probiotica wordt vaak preventief gebruikt om een mogelijke verstoring van de darmflora te voorkomen. In sommige landen om ons heen wordt het zelfs al door de huisarts voorgeschreven als men een antibiotica kuur krijgt. De bekendste probiotica zijn melkzuurbacteriën zoals Lactobacillus en Bifidobacterium.
Probiotica zit in voedsel dat gefermenteerd of verzuurd is (fermenteren is eigenlijk het functioneel laten rotten van voedsel, een oude vorm van conserveren). Denk bijvoorbeeld aan kefir, zuurkool, Griekse yoghurt, olijven, augurken en pure chocolade. Probiotica is ook te koop als supplement, in poedervorm of capsule.
Wat is prebiotica?
Prebiotica zijn niet-verteerbare voedingsvezels, die de groei en activiteit van gunstige bacteriën in de darmen stimuleren. De meeste prebiotica zijn koolhydraten, zoals oligosacchariden, inuline, pectines en resistent zetmeel. Ze zitten vooral in groente, fruit en graanproducten, zoals bijvoorbeeld artisjokken, appels, asperges, knoflook, ui, prei, bananen en tarwekiem. Maar ook in melkwei. Melkwei is de vloeistof die bij de kaasbereiding ontstaat door het stremmen van de melk na toevoeging van stremsel. De vaste bestanddelen, de wrongel, blijven over nadat de wei is afgetapt. De vloeistof heeft een geelgroene kleur en smaakt licht zuur. Verder is wei een bron van eiwitten, vitamines en mineralen. ’s Morgens een glas water of vruchtensap met 2 eetlepels wei is erg goed voor onze spijsvertering.
Probiotica zijn dus de bacteriën zelf en prebiotica is de voeding voor de bacteriën. Dit moet wel in balans zijn, want je kunt wel probiotica tot je nemen maar als er geen voeding voor de bacteriën is, gaan ze dood. En je kunt wel prebiotica tot je nemen, maar als er niet genoeg (goede) bacteriën zijn om zich er mee te voeden…..
Het is daarom zaak een goede balans in onze darmflora te realiseren. Dit kan door voedingsmiddelen te eten die pre- en probiotica bevatten. Lukt dit niet regelmatig, dan is het verstandig om een supplement te nemen.