Het is slecht gesteld met de mentale gezondheid in Nederland.
Het is de laatste tijd regelmatig in het nieuws, het gaat niet goed met de mentale gezondheid in ons land. Dit is, volgens de onderzoekers, voor een deel te wijten aan de coronapandemie en de onzekerheid die dit met zich meebracht. Vooral jongeren scoren slecht. 47% van de ondervraagde jongeren geeft aan dat de pandemie hun leven negatief beïnvloed heeft, toch laten de rapporten zien dat ook voor de pandemie, de tevredenheid gestaag daalde.
Begrijpelijk natuurlijk, als je bedenkt wat er de laatste jaren allemaal gebeurd is. Ook de invloed van 24 uur per dag toegang tot nieuws en social media is niet bepaald positief. Ons brein staat constant ‘aan’ en raakt daardoor overprikkelt. Maar is het allemaal wel te wijten aan de wereld waarin we leven? Hebben we er zelf ook niet enigszins invloed op? Jazeker wel!
Ons lichaam werkt als een geoliede ‘machine’ wanneer het de juiste brandstof krijgt. De honderden processen die dagelijks plaatsvinden om ons in leven te houden, grijpen allemaal in elkaar en het één werkt niet zonder het ander. De stofjes die ons lijf nodig heeft om goed te functioneren, hebben elkaar weer nodig om hun werk te kunnen doen. En dat is nou precies waar het aan schort in ons Westerse eetpatroon, de juiste brandstof.
Niet alleen het aantal mensen met mentale problemen stijgt gestaag, ook het aantal mensen met overgewicht neemt al jaren toe. In ons drukke leven nemen we geen tijd meer om goed voor onszelf te zorgen, en als het dan wat minder gaat of we worden ziek, grijpen we naar pillen om het zo snel mogelijk te onderdrukken. Want ja, we moeten door… Antidepressiva, (zware) pijnstillers en slaapmiddelen zijn de meest voorgeschreven medicijnen in Nederland. Dat dit op de lange duur een averechts effect heeft is wel duidelijk.
Wat kun je zelf doen om je mentale gezondheid een handje te helpen?
Eigenlijk is het heel simpel, goed voor jezelf zorgen. Zorgen dat je de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt waardoor je veerkrachtig blijft en meer aankunt. Ook beweging speelt een belangrijke rol. Zeker niet alle mentale problemen zijn te voorkomen met de juiste voeding, maar het kan geen kwaad om te zorgen dat je juist voldoende van die stofjes binnenkrijgt waardoor je brein goed kan functioneren.
Maar welke stofjes zijn dat dan?
Uit onderzoek blijkt keer op keer dat mensen wereldwijd de minste gezondheidsproblemen ondervinden, zowel fysiek als mentaal, wanneer zij een zogeheten Mediterraan dieet volgen. Dit dieet bestaat vooral uit groente en fruit, peulvruchten en hele granen, noten en zaden, aangevuld met (vette) vis en (met mate) vlees. Vooral in Japan, waar men voor 90% plantaardig eet, is de levenstandaard hoog.
Een voornamelijk plantaardig voedingspatroon is een volwaardige bron van alle belangrijke voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen, antioxidanten. polyfenolen en vezels.
Uit onderzoek is gebleken dat ons lijf minder van deze gezonde voedingsstoffen nodig heeft, wanneer we grotendeels plantaardig eten. Dit komt doordat de opname niet verstoort wordt door toxines uit andere, bewerkte voedingsmiddelen. Aangevuld met (vette) vis, algen en groente uit de zee zoals zeewier, ben je ervan verzekerd dat je lijf alles krijgt wat het nodig heeft.
Onze hersenen bestaan voor 60% uit vet en hebben dan ook gezonde vetten nodig om goed te functioneren. Het vet wat we eten heeft invloed op de structuur van de hersencellen en welke stofjes ze kunnen produceren. Intelligentie, leervermogen, aandacht, geheugen en stemming worden voor een groot deel bepaald door dit vet. Onverzadigde vetten, zoals omega-3 vetzuren zorgen ervoor dat onze hersencellen soepel blijven en ze stimuleren de aanmaak van de benodigde stofjes of neurotransmitters. Deze neurotransmitters zijn verantwoordelijk voor ons gedrag en onze stemming. Omega-3 zit vooral in vette vis, (wal)noten, zaden, groene bladgroenten, schaal- en schelpdieren en algen. Ook foliumzuur, vitamine B-12, vitamine D, zink en magnesium spelen een grote rol als het gaat om een gezond brein.
Naast voeding is beweging belangrijk. Door beweging worden de hersenen gestimuleerd meer neurotransmitters, zoals dopamine, serotonine en endorfine, aan te maken. Deze neurotransmitters worden ook wel gelukshormonen genoemd en zorgen voor een goed gevoel, rust en het verminderen van stress.
En dan is er nog het hormoon oxytocine. Oxytocine komt vrij bij sociaal en fysiek contact en geeft ons een gevoel van genegenheid, liefde en geborgenheid. Het wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Door onze snelle maatschappij, hedendaagse technologie en het gebrek aan sociaal contact is dit misschien wel het hormoon waar de meeste mensen een tekort aan hebben.
Kortom, voor een goede mentale gezondheid en weerbaarheid eet je gezond, beweeg je genoeg en knuffel je meer!