Onze huid is de eerste barrière die ons lichaam beschermt tegen ziekmakers van buitenaf. Het is ons grootste orgaan en weegt (bij een volwassene) gemiddeld 15 tot 20 kilogram.
Onze huid bestaat uit 3 lagen (de opperhuid, de lederhuid en de onderhuid) die allemaal weer uit verschillende lagen, verschillende cellen en verschillende klieren bestaan, die op hun beurt allemaal hun eigen functie hebben.
De huid is een complex ecosysteem wat bewoond wordt door bacteriën, schimmels, parasieten en virussen. Als deze micro-organismen bij elkaar worden het huidmicrobioom of de huidflora genoemd. Ze zijn enorm belangrijk voor de functie van de huid en regelen (samen met immuuncellen en huidcellen) de activiteit en de afweerreacties op onze omgeving. Dit doen ze door de aanmaak van antibacteriële en antimicrobiële stoffen die de huid, maar ook de rest van ons lijf, gezond houden.
Er zijn nogal wat factoren die een negatieve invloed hebben op onze huidflora. Denk bijvoorbeeld aan:
- overdreven hygiëne
- cosmetica en huidverzorgingsproducten
- medicijngebruik
- antibacteriële verzorgingsproducten
- een chronische hoge bloedsuikerspiegel en diabetes
- veel binnen zitten en daardoor een gebrek aan zonlicht
- synthetische kleding
- een verstoorde darmflora
- verkeerde voeding
- een steriele omgeving
- stress
Al deze factoren kunnen zorgen voor een verstoord evenwicht tussen de verschillende micro-organismen waardoor er een hele reeks aan klachten kan ontstaan. Dit zijn niet alleen huidklachten, sommige bacteriën en schimmels leven ook in ons lijf. Een overgroei op de huid kan er voor zorgen dat er teveel van deze micro-organismen door de huid heen binnendringen in ons lichaam.
Een goed voorbeeld daarvan is de bacterie Staphylococus aureus (hierna genoemd S.A.).
S.A. is een normale bewoner van onze huid en slijmvliezen die geen klachten veroorzaakt wanneer de huidflora en slijmvliezen gezond zijn. Wanneer de S.A. de mogelijkheid krijgt om zich ongecontroleerd te vermenigvuldigen kunnen er huidinfecties ontstaan, zoals krentenbaard, zweren, steenpuisten of eczeem. Als deze bacterie door de huidbarrière of slijmvliesbarrière kan dringen, kan hij overal in ons lichaam uiteenlopende infecties veroorzaken, zoals onder andere longontsteking, maag-darmontsteking, beenmergontsteking, hersenvliesontsteking en bindweefsel- en gewrichtsontsteking.
De S.A. bacterie is ook de eerste bacterie die ziekenhuisbacterie werd genoemd, omdat ze antibiotica resistente vormen ontwikkelde (MRSA). Zo zie je maar dat wanneer er een gezond evenwicht is tussen de verschillende ‘huidbewoners’, ze ons beschermen, maar wanneer er een overgroei ontstaat, ze ons heel ziek kunnen maken.
De connectie tussen het microbioom van onze huid en onze darmen.
De huid en de darmen zijn nauw met elkaar verbonden door het microbioom. Een verstoord evenwicht in de darmen is een belangrijke oorzaak van verschillende huidaandoeningen zoals eczeem, psoriasis, vitiligo, acne en rosacea. Bij huidaandoeningen moet er dus niet alleen gekeken worden naar het huidmicrobioom, maar ook naar het darmmicrobioom. Probiotica kan een gunstig effect hebben op onze darmen en daardoor op onze huid.
Hoe houd je je huid gezond?
De huid heeft, net als al onze andere organen, voedingsstoffen nodig. Wat je eet, of juist niet eet, kan van grote invloed zijn op onder andere de werking van de huid, de huidbarrière, de wondgenezing, de vochtbalans, de stevigheid en elasticiteit. De huid heeft bouwstoffen en energie nodig om zichzelf constant te kunnen vernieuwen en herstellen. Glucose, aminozuren en vetzuren zijn essentieel voor alle huidfuncties. Maar dit alleen is niet genoeg. Bijvoorbeeld aminozuren hebben weer vitamine B6 en zink nodig om omgezet te kunnen worden in eiwitten. Glucose krijgen we binnen via voeding maar vaak te veel, wat weer een onderliggende oorzaak is van veel huidaandoeningen.
Voldoende vetzuren en een goede balans tussen Omega-3 en Omega-6 vetzuren is erg belangrijk voor een gezonde huid, maar via ons Westerse eetpatroon krijgen we vaak te veel Omega-6 binnen. Omega-3 vetzuren worden omgezet in signaalstoffen die ontstekingen remmen. Omega-6 vetzuren zijn betrokken bij het ontstaan van ontstekingen. Een ontsteking kan onderdeel zijn van een helingsproces, maar deze ontsteking moet ook weer afgeremd kunnen worden. Als er te veel Omega-6 en te weinig Omega-3 voor handen is, wordt de ontsteking langdurig en is geen onderdeel meer van de heling, maar wordt onderdeel van het ziekteproces.
Er zijn verschillende vitamines en mineralen die onontbeerlijk zijn voor een gezonde huid.
Vitamine A is de belangrijkste. Dit is eigenlijk geen vitamine maar een hormoon en komt alleen in dierlijke producten voor. Ons lichaam kan zelf wel vitamine A maken uit carotenoïden, die rijkelijk aanwezig zijn in plantaardig voedsel. Ook polyfenolen (een groep chemische verbindingen) uit plantaardig voedsel zijn van groot belang voor onze huid.
Een gezonde huid bevat ook grote hoeveelheden vitamine C. Deze vitamine is weer nodig om collageen aan te maken, wat de elasticiteit en stevigheid van de huid bepaald.
Vitamine E beschermt de vetten in onze huid en huidcellen en remt stofjes af die ontstekingen veroorzaken.
Vitamine B3 is onder andere nodig voor de aanmaak van energie en de ontgifting van de huid. Ook zet het herstelmechanismen in het werk na schade aan cellen, of het vernietigt cellen als de schade niet hersteld kan worden.
Alle essentiële mineralen zijn belangrijk voor de functie van de huid, maar vooral zink speelt een belangrijke rol in bijna alle functies van de huidcellen. Er is dus niet één kant-en-klare oplossing voor een huidprobleem. Vitamines en mineralen hebben elkaar en lichaamseigen stoffen nodig om hun werk te kunnen doen en huidproblemen kunnen daarnaast ook nog het gevolg zijn van een verstoord evenwicht in onze darmflora.
Zorg goed voor je huid, dan zorg je goed voor jezelf!